Kulisy pracy w IT: wywiad z Martą Siedlecką

Jak wygląda na co dzień praca UX Designera i na czym dokładnie polega?

Jeśli wpiszemy w wyszukiwarkę frazę „na czym polega praca projektanta UX”, dostaniemy w wynikach bardzo dużo artykułów. Myślę jednak, że żaden nie przedstawia dokładnie poziomu skomplikowania tej funkcji w zespole projektowym i w całej organizacji.
Sądzę, że warto zacząć od tego, że UX Designer to już dość archaiczna nazwa stanowiska, ponieważ specjalistów zajmujących się User Experience jest dużo i rozdzielili się oni na węższe specjalizacje. Mamy ekspertów od makiet, od badań, od projektowania użytecznego języka interfejsów, specjalistów od graficznego interfejsu użytkownika oraz od analizy biznesowej.

W Britenet zespół Product Design, w skład którego wchodzą projektanci UX, ma za zadanie przede wszystkim rozumienie potrzeb biznesowych naszych klientów i przekładanie ich na ekrany systemów czy aplikacji, które im dostarczamy. Dodatkowo identyfikujemy użytkowników końcowych takich produktów i dbamy o to, aby finalne rozwiązania graficzne stanowiły dla nich realne usprawnienie. Do tego oczywiście testujemy własne koncepcje, prowadzimy warsztaty i usprawniamy procesy biznesowe – zarówno te u naszych klientów, jak i te wewnątrz naszej firmy. Praca specjalisty UX jest ciekawa i pełna wyzwań, jednocześnie wymaga jednak bardzo wszechstronnych umiejętności.‍

Jakie są największe wyzwania/problemy w Twojej codziennej pracy?

Praca specjalisty UX to przede wszystkim praca z ludźmi i paradoksalnie, to oni przynoszą największe problemy i wyzwania. Pomimo ponad dwudziestu lat obecności specjalistów użyteczności na rynku, niektórym osobom decyzyjnym nadal wydaje się, że specjaliści UX odpowiadają wyłącznie za rysowanie makiet. Nierzadko trudno jest nam uświadomić interesariuszom i właścicielom biznesów, że problem leży znacznie głębiej aniżeli w designie i konieczne są zmiany w procesach, żeby realnie ułatwić życie użytkownikom. Często problematyczne bywa także ustalenie, za co się odpowiada w ramach zespołu projektowego, ponieważ wśród PMów, Scrum Masterów czy programistów, panują te same przekonania, że UX jest od projektowania makiet i niczego więcej. Tymczasem nasza odpowiedzialność za projekt zrealizowany zgodnie z duchem Human-Centered Design wymaga obecności od samego początku, do samego końca projektu. Bez wiedzy analitycznej i rozumienia zagadnień domenowych naszego klienta nie będziemy w stanie dostarczyć składowych projektu niezbędnych do developmentu.

Dla tych specjalistów UX, którzy więcej czasu spędzają z komputerem na rysowaniu propozycji graficznych interfejsów użytkownika, największą trudnością są ciągłe rundy poprawek. Warto pamiętać o tym, że jeśli mamy kilku interesariuszy w projekcie, to każdy ma inne zdanie i ciężko w takim przypadku osiągnąć kompromis. Dlatego warto zaufać wiedzy i doświadczeniu projektanta, który swoje decyzje projektowe opiera na badaniach i testach użyteczności.

Jakie należy mieć predyspozycje/umiejętności do pracy na takim stanowisku?

Jak już wspomniałam, praca specjalisty w zakresie UX wymaga multidyscyplinarności. Wynika to z dwóch rzeczy: po pierwsze sam proces UX jest rozbudowany i nasze kompetencje są niezbędne od początku do końca trwania projektu. Po drugie, może być tak, że do projektu trafimy jako samodzielny UX bez dodatkowego zespołu. Jest to najtrudniejsza możliwa sytuacja, ponieważ trzeba panować nad wieloma rzeczami i koordynować liczne procesy indywidualnie.

Patrząc przez pryzmat rynku IT, w tym także naszej organizacji, największą zaletą projektanta UX jest umiejętność rysowania finalnych ekranów graficznego interfejsu użytkownika. Mówimy wtedy o specjaliście UI/UX. Żeby robić to dobrze, trzeba mieć opanowaną do perfekcji pracę z użyciem siatki i dostępnych Design Systemów, trzeba poruszać się płynnie w dziedzinie hierarchii wizualnej, typografii oraz być na bieżąco ze zmieniającymi się trendami w projektowaniu UI.

Dodatkowo jedną z kluczowych umiejętności specjalisty UX jest rozumienie statystyki i analiza danych. Zarówno tych uzyskanych podczas identyfikacji problemów i wyzwań biznesowych (np. analiza SWOT), jak i umiejętność wyciągania wniosków z narzędzi analitycznych typu Google Analytics. Dzięki temu można szybko wyłapać problematyczne dla użytkownika miejsca w scenariuszach użycia. Cenną umiejętnością jest również doświadczenie z zakresu organizacji i facylitacji warsztatów projektowych. 

Jeśli chodzi o predyspozycje miękkie, na pewno warto posiadać zdolność empatii i rozumieć na przykład to, że rzeczy oczywiste dla nas, mogą być trudne dla kogoś innego, chociażby przez to, że mamy inne umiejętności i doświadczenia życiowe. Często można spotkać się z opinią, że trzeba lubić pracę z ludźmi, ale znam kilku wybitnych specjalistów z zakresu UX, którzy nie należą do szczególnie społecznych istot, a mimo to doskonale sobie radzą w swoich niszach projektowych.

Czy są jakieś niestandardowe umiejętności lub doświadczenia („z życia"), które przydały Ci się w pracy na tym stanowisku?

Tak, po pięciu latach studiów psychologicznych i dalszej nauce w kierunku bycia psychoterapeutą obserwuję, że bardzo przydatne są techniki prowadzenia rozmów. Parafrazy, odzwierciedlenia, czy klaryfikacje bardzo przydają się w pracy zarówno z klientem, jak i w badaniach z użytkownikami. Mam wrażenie, że nieco inny sposób komunikacji, który wypracowują ludzie pracujący zawodowo jako psychologowie albo psychoterapeuci wzbudza w rozmówcach poczucie większej empatii i zrozumienia, dzięki czemu są bardziej otwarci w rozmowie i można uzyskać od nich więcej cennych informacji.

Jak wspominasz proces rekrutacji do Britenet?

Przyznam szczerze, że mój proces rekrutacyjny przebiegł w bardzo niestandardowy sposób. Wspominam go bardzo miło. W momencie, kiedy miałam pojawić się w firmie, pracowałam w innym miejscu i nie planowałam zmiany zawodowej. Natomiast zostałam polecona jako ekspert w swojej dziedzinie na stanowisko seniorskie, po czym szybko zorientowano się, że posiadam kwalifikacje do zbudowania zespołu od zera. Kiedy zostałam zatrudniona, UXem zajmowały się osoby będące grafikami i moją główną odpowiedzialnością było podniesienie kwalifikacji pracowników. Od czasu, kiedy szefuję zespołowi Product Design, rozrósł się on z 3 do blisko 15 osób i nadal dynamicznie się rozwija. 

Co doradziłabyś osobom biorącym udział w rekrutacji na stanowisko UX Designera – o czym z Twojej perspektywy warto pamiętać i na co warto się przygotować?

To trudne pytanie, na które nie ma uniwersalnej odpowiedzi. Proces rekrutacyjny różni się w zależności od firmy, do której się aplikuje. Kluczowym elementem w tej pracy jest aplikacja posiadająca link do portfolio, które prezentuje dotychczasowe osiągnięcia w zakresie projektowania interfejsów. I na tym najbardziej zależy rekruterom technicznym. Portfolio kandydata na stanowisko UX/UI powinno zawierać ekrany aplikacji lub systemów. Takie zawierające grafiki, branding, czy ilustracje praktycznie nie jest brane pod uwagę. Oczywiście umiejętność rysowania ilustracji jest ogromnym atutem kandydata, jednak nie powinna ona zdominować całego portfolio, a być jedynie przysłowiową wisienką na torcie.

Ponadto, rekrutacja bywa wieloetapowa. Warto się przygotować na to, że podczas rozmowy technicznej kandydaci będą poproszeni o wykonanie zadania sprawdzającego umiejętności praktyczne, a także będą musieli wykazać się znajomością teorii projektowych. Proces rekrutacji znacząco różni się w zależności od stanowiska. W zupełnie inny sposób prowadzi się rozmowę z juniorem, a w zupełnie inny z seniorem – zahaczamy o inną problematykę projektową. UX to także, a może przede wszystkim rozwiązywanie problemów. Na tego typu pytanie także warto być przygotowanym. Dodatkowo warto znać obowiązujące trendy w projektowaniu UI oraz być na bieżąco z nowinkami technologicznymi.

Który z projektów w Britenet, w którym brałaś udział, okazał się dla Ciebie najbardziej rozwijający? 

Jako Tech Lead pilnujący tego, co dzieje się we wszystkich projektach osób z mojego zespołu oraz dbający o jakość dostarczanych assetów, nie mam zbyt wiele czasu na samodzielne uczestnictwo w projektach naszych klientów. Bardzo miło wspominam jednak pracę w GITD, gdzie udało mi się realnie zastosować posiadane umiejętności z zakresu analizy biznesowej i projektowania obiektowego, a niestety nie wszędzie projektanci mają możliwość, aby rozwijać te kompetencje, na których w danym momencie najbardziej im zależy.